جدایی تاریخی خودرو از دلار
نیک نیوز: در بازه یک‌ماهه منتهی به هشتم شهریور در حالی نرخ ارز ۱۳درصد افزایش یافت که بهای خودرو تنها شش‌دهم درصد افزایش یافته است؛ شکافی کم‌سابقه که نشان می‌دهد پیوند سنتی میان دلار و بازار خودرو کاملا قطع شده است. این جدایی، که ریشه‌های آن به اواخر سال گذشته بازمی‌گردد اکنون با تثبیت دلار بالای ۱۰۰هزار تومانی، رکود عمیق معاملات و خروج سفته‌بازان از بازار را بیش از گذشته به تصویر کشیده است.
بررسی نشان می‌دهد که نوسانات بازار ارز در بازه زمانی یک‌ماهه یعنی از هشتم مرداد ماه تا روز گذشته با رشد ۱۳.۳ درصدی همراه بوده، این در شرایطی است که میانگین قیمتی خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی فقط ۰.۶ درصد رشد را نشان می‌دهد که این موضوع از عدم تبعیت خودرو از نرخ ارز حکایت دارد.
با این شرایط به نظر می‌رسد که بازار خودروی ایران در موقعیتی بی‌سابقه ایستاده و راه خود را کاملا از ارز جدا کرده است هر چند که این روند از اواخر سال گذشته شکل گرفت و حالا، اما به اوج خود رسیده است. بررسی دنیای اقتصاد نشان می‌دهد که قیمت دلار در بازار آزاد که در روز پنج‌شنبه هفته گذشته تحت‌تاثیر اخبار مربوط به فعال‌شدن مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی برای دومین بار در تاریخ از مرز ۱۰۰ هزار تومان گذر کرد، نتوانست بازار خودروی ایران را از حالت بی‌حسی خارج کند؛ بازاری که مدت‌هاست در رکود بی‌سابقه‌ای قرار گرفته و معاملات خودرویی به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. ضمن اینکه این بازار امروز در نقطه‌ای ایستاده که ذهنیت سوداگرانه به دلیل کاهش شکاف قیمت خودرو از درب کارخانه تا بازار، از آن رخت بربسته است.
با این حال پیش‌بینی می‌شود که اگر روند نرخ ارز کماکان صعودی باشد، طبیعتا با افزایش نرخ مواد اولیه و قطعات، هزینه تولید برای خودروسازان افزایش می‌یابد و بنابراین افزایش ۱۵ درصدی قیمت خودرو که از سوی وزارت صمت اعلام و نرخ ۲۲.۳ درصدی که از سوی خودروساز خبرساز شد، دیگر اثر سابق خود را از دست خواهند داد و خودروسازان برای پوشش هزینه‌های تولید خود به سمت افزایش قیمت محصولات تولیدی خود می‌روند.
تحلیلگران معتقدند اگر دولت از مداخله مستقیم در قیمت‌گذاری کنار بکشد، خودروسازان بر اساس منطق بنگاه‌داری قادر خواهند بود تعادل عرضه و تقاضا را برقرار کنند. در غیر این صورت، سطح تقاضا در بازار فروکش خواهد کرد و تنها در شرایطی که ابزار‌هایی مانند فروش اقساطی فعال شود، امکان بالفعل شدن آن وجود خواهد داشت؛ بنابراین در تحلیل بازار خودروی ایران در سایه رشد نرخ دلار، می‌توان دو سناریوی دیگر را نیز مطرح کرد. نخستین سناریو بر این نکته تاکید دارد که برخلاف سال‌های گذشته، بازار خودرو دیگر واکنش سنتی به نوسانات ارزی نشان نمی‌دهد. علت اصلی این تغییر را می‌توان در کاهش تقاضای مصرفی به دلیل گرانی خودرو، حرکت سرمایه‌های غیرمصرفی به سمت بازارهایی، چون طلا و سکه جست‌و‌جو کرد. بر همین اساس، اثر افزایش نرخ ارز بر بازار خودرو همانند گذشته پررنگ نخواهد بود.
سناریوی دوم، اما بر نقش متغیر انتظارات در اقتصاد ایران تاکید دارد. در این چارچوب، تا زمانی که تغییری در رویکرد سیاست خارجی و دیپلماسی کشور رخ ندهد و سایه التهاب از آینده بازار کنار نرود، فرمول‌های متعارف اقتصادی در بازار خودرو کارآیی چندانی نخواهند داشت.
نظر شما